Tham khảo lý thuyết SGK Vật lý 8 – Bài 21, 24.
1. Mục tiêu
Khám phá yếu tố dẫn đến sự lạnh đi của nước ấm
Xác định những yếu tố khác dẫn tới sự lạnh đi
2. Chuẩn bị lý thuyết
Các phân tử cấu tạo nên vật chất chuyển động không ngừng, do đó chúng có động năng. Động năng này được gọi là nhiệt năng của vật. Nhiệt độ của vật càng cao thì các phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh và nhiệt năng của vật càng lớn.
Thông thường một vật giảm nhiệt độ là do nó truyền nhiệt năng cho vật khác. Ngoài ra, trong chất lỏng, sự giảm nhiệt cũng do cả nguyên nhân bay hơi vì khi bay hơi phân tử trên mặt thoáng chất lỏng sẽ phải tách ra khỏi mặt thoáng, việc này làm mất bớt đi nhiệt lượng của chất lỏng. Bay hơi cũng là nguyên nhân làm cho khối lượng chất lỏng giảm.
Người ta đã đo đạc ra giá trị biểu hiện cho quá trình này cho nước đó là nhiệt dung riêng của nước c = 4 100 J/kg.K, nhiệt hóa hơi của nước L = 2270 J/kg.
3. Thí nghiệm với thiết bị Addestation
Dụng cụ
1 aMixer MGA, 1 cân điện tử, 1 cảm biến nhiệt độ, 1 cốc nhựa, 1 cốc 250 ml, 1 trụ đỡ với 1 kẹp
Hóa chất
Nước ấm (khoảng 60oC)
4. Tiến hành
I. Chuẩn bị và thiết lập thí nghiệm
Bước 1: Mở MGA, kết nối D-Connector của cân điện tử vào cân điện tử. Kết nối đầu còn lại của cable vào CH 1 của MGA. Kết nối cảm biến nhiệt độ vào CH 2 của MGA.
Bước 2: Nhấn vào biểu tượng 
và trong mục “Thời gian hiển thị”, chọn “10 phút”. Mục “Chế độ kiểm tra”, chọn “Dừng sau 10 phút” rồi nhấn “Chạy”.
Bước 3: Đặt cân điện tử lên bàn và mở công tắc, sau khoảng 10 giây, đèn trên cân điện tử sáng lên báo hiệu nó đã sẵn sàng sử dụng.
Bước 4: Đặt cốc nhựa lên cân điện tử. Kẹp cảm biến nhiệt độ vào trụ đỡ, điều chỉnh độ cao của kẹp để cho cảm biến gần chạm (không tiếp xúc) với đáy của cốc nhựa. Nhấn vào nút TARE (cân bì), màn hình cân điện tử sẽ hiện giá trị 0.00 g.
Bước 5: Đổ vào cốc 250 ml nước ấm đến vạch 50 ml. Nhẹ nhàng đổ 50 ml nước ấm này vào cốc nhựa. Chờ khoảng 30 giây để cân điện tử thăng bằng.
II. Thu thập dữ liệu
Bước 6: Nhấn vào nút 
trên MGA để bắt đầu thu thập dữ liêu. Khi quá trình thu thập tự động dừng sau 10 phút, nhấn vào biểu tượng 
để mở rộng đồ thị. Nhấn tiếp vào biểu tượng 
rồi nhấn vào điểm đầu tiên của đồ thị màu xanh một dấu ‘+’ sẽ xuất hiện và giá trị khối lượng ban đầu (giá trị y được khoanh chữ nhật) sẽ hiển thị trên màn hình. Ghi lại giá trị này vào Bảng 1.
Chú ý: Ta có thể di chuyển dấu ‘+’ một cách chính xác bằng cách sử dụng các phím mũi tên trên MGA
Bước 7: Tiếp tục nhấn chọn vị trí cuối của đồ thị, một dấu ‘+’ nữa sẽ xuất hiện. Trên màn hình hiển thị sẽ cho ta giá trị Độ lệch thời gian và Độ lệch biên độ và giá trị khối lượng cuối cùng (giá trị y). Ta ghi lại giá trị khối lượng cuối vào Bảng 1.
Bước 8: Nhấn vào “CH1” (vùng khoanh tròn) để chuyển sang đồ thị “CH2” để ghi lại giá trị nhiệt độ đo được. Lặp lại bước 6 và 7 và ghi lại giá trị nhiệt độ vào Bảng 1.
5. Kết luận
Từ kết quả thí nghiệm thu được trong bảng 1 ta có thể đưa ra kết luận về yếu tố chính ảnh hưởng đến quá trình lạnh đi của nước.
Thiết bị Addest cho phép ta đo đạc và phân tích dữ liệu một cách chính xác hơn.
Các câu hỏi thảo luận:
1. Giải thích vì sao khối lượng của nước thay đổi?
2. Tính lượng nhiệt năng đã mất đi trong quá trình lạnh đi của nước (gợi ý: lượng nhiệt này sẽ bao gồm một phần do nước truyền nhiệt sang môi trường, một phần do sự bay hơi)
3. So sánh nhiệt lượng mất đi của 2 nguyên nhân, đưa ra kết luận yếu tố nào chi phối quá trình lạnh đi. Ngoài ra còn có yếu tố nào ảnh hưởng đến quá trình lạnh đi của nước không?
